การลำเลียงสารเข้าเซลล์

taa Sat Jun 20, 2009 2:53 pm

เซลล์หนึ่งเซลล์จะมีเยื่อหุ้มเซลล์ (Cell Membrane)ซึ่งมีคุณสมบัติเป็นเยื่อเลือกผ่าน (Diffferentially Permeable Membrane)ซึ่งทำหน้าที่ควบคุมการผ่านเข้า - ออกของสารจากเซลล์โดยจะยอมให้สารบางชนิดจากนอกเซลล์ผ่านเข้าไปในเซลล์ได้ และสารบางชนิดผ่านเข้าไปไม่ได้ หรือสารบางชนิดอาจจะยังผ่านเข้าไปไม่ได้โดยทันที

การแพร่ (Diffusion) ของโมเลกุลของสารเป็นการเคลื่อนที่ของโมเลกุลของสารจากจุดที่มีความเข้มข้นสูงกว่า ไปยังจุดที่มีความเข้มข้นต่ำกว่า

ในขณะที่โมเลกุลของสารมีการเคลื่อนที่ จะทำให้เกิดการชนกันระหว่างโมเลกุลขึ้น โมเลกุลของสารที่ชนกันจะมีทิศทางที่ไม่แน่นอน จึงมีผลทำให้โมเลกุลลของสารกระจายไปได้ทุกทิสทาง การเคลื่อนที่ของโมเลกุลของสารลักษณะนี้เรียกว่า การเคลื่อนที่แบบบราวเนียน (Brownion Movement)

ออสโมซิส (Osmosis) หมาย ถึง การแพร่ของน้ำจากบริเวณที่มีน้ำมากซึ่งมีความเข้มข้นของสารน้ิอยเข้าสู่ บริเวณที่มีน้ำน้อยซึ่งมีความเข้มข้นของสารมากกว่า โดยผ่านเยื่อบาง ๆ ซึ่งจะเกิดขึ้นกับเซลล์ของสิ่งมีชีวิตตลอดเวลา การที่น้ำและสารต่าง ๆ ผ่านเข้าออกจากเซลล์จะทำ ให้รูปร่าง และสภาพของเซลล์เปลี่ยนแปลงได้ คือ

1. ถ้าเซลล์เกิดกระบวนการออสโมซิสของน้ำจากภายนอกเซลล์เข้าสู่ภายในเซลล์ นั่นหมายถึงว่า ความเข้มข้นของสารภายในเซลล์มีมากกว่าความเข้มข้นของสารภายนอกเซลล์ เมื่อน้ำจากภายนอกเซลล์แพร่่เข้าภายในเซลล์ จะทำให้เซลล์ได้รับน้ำมากเซลล์จะบวมขึ้น ปรากฏการณ์นี้เรียกว่า เซลล์แต่ง

2. ถ้าเซลล์เกิดกระบวนการออสโมซิส โดยน้ำจากภายในเซลล์เคลื่อนที่ออกนอกเซลล์เนื่องจากความเข้มข้นของสารภายนอกเซลล์มีมากกว่าภายในเซลล์ เซลล์จะเกิดการสูญเสียน้ำปรากฏการณ์เช่นนี้จะทำให้ เซลล์เหี่ยว เช่นการหุบของใบไมยราบ

3. หากเซลล์เกิดกระบวนการออสโมซิส โดยน้ำจากภายในเซลล์แพร่ออกนอกเซลล์ในอัตราเดียวกันกับน้ำจากนอกเซลล์เข้าสู่ภายในเซลล์ ภาวะเช่นนี้ความเข้มข้นของสารภายในเซลล์กับภายนอกเซลล์มีความเข้มข้นเท่ากัน เซลล์จะอยู่ใน สภาวะสมดุล นั่นคือเซลล์จะไม่เต่งและไม่เหี่ยว